Elk jaar op de tweede vrijdag van december is het Paarse Vrijdag; een actiedag waarop de hele school hun steun voor sekse-, gender- en seksuele diversiteit kan laten zien door paars te dragen. Deze dag is een kans om binnen de school en klas aan de slag te gaan met gender, seksuele integriteit en diversiteit.
Het doet mij goed om te zien dat steeds meer scholen hier aandacht aan besteden. Wat had ik dit als jonge lesbienne in de jaren 90 op school toch graag gehad. Toen werd homoseksualiteit op mijn school nooit op een open manier besproken, terwijl ik zo snakte naar een opening om uit de kast te kunnen komen of op zijn minst erover te kunnen praten.
Paarse Vrijdag valt in 2023 op Vrijdag 8 December
Paarse Vrijdag is meestal een dag die wordt vormgegeven door de GSA op je school. Maar mocht je nog op zoek zijn naar een betekenisvolle invulling dan kan je hieronder een overzicht van kant en klare lessen en tips vinden.Â
De 3 lessen van GSA Netwerk
Het GSA-netwerk heeft drie lessen gemaakt voor de Nederlands, muziek en maatschappijleer plus een introductievideo over het onderwerp.
Introductievideo
Waar hebben we het over als we het over sekse, gender en seksuele oriëntatie hebben? De video hieronder geeft uitleg over de basics.
Â
Een veilig klassengesprek
Lessen met fragmenten van Beeld en GeluidÂ
Via fragmenten uit het Beeld en Geluid archief kun je een onderdeel vanuit de LHBTQI-onderwerpen uitkiezen en daar het gesprek in je les mee aangaan. Onderstaande les kan in de mentorles ingezet worden. Het thema is de noodzakelijkheid van het vieren van Paarse Vrijdag. Het verhaal dat verteld wordt is
Stellingen en creatieve opdrachten
In deze les van LessonUp wordt met name ingegaan op begrippen die vaak worden gebruikt, maar waarvan leerlingen wellicht niet durven te vragen wat ze nu precies betekenen. Na een aantal stellingen gaan de leerlingen aan de slag met een van de 5 creatieve opdracht: Â
- Maak je eigen regenboogvlag met voorwerpen in de school.
- Ontwerp een embleem dat mensen kunnen dragen om te laten zien dat ze Paarse Vrijdag steunen.
- Stel een playlist samen van 10 nummers die jij vindt passen bij Paarse Vrijdag.
- Schrijf een gedicht over jouw kijk op Paarse Vrijdag.
- Ga op zoek naar inspirerende quotes van celebrities rondom de thema’s acceptatie en diversiteit. Maak van jouw favoriet een mooie post voor social media.Â
Â
Online gastles van topsporters en BN’ers
Op vrijdag 8 december viert de Alliantie Gelijkspelen, aangevoerd door de John Blankenstein Foundation, Paarse Vrijdag 2023 met een live-uitzending via het platform OnlineGastles. In korte lessen (20-25 minuten) vertellen de ‘gastdocenten’ over het belang van jezelf (kunnen) zijn en welke rol dit in hun persoonlijke en professionele leven heeft gespeeld.
Jochem Uytdehaage – Olympisch schaatskampioen en ‘hoofdmeester’ van OnlineGastles – interviewt de gastdocenten samen met de leerlingen, die via de chat, vooraf én live, vragen kunnen stellen.
LESROOSTER
9:00 – Wout Brama & Maud Roetgering
9:45 – Joost Mallo
10:30 – Ellie Lust
Geschikt voor groep 4 t/m 8.
Â
Een podcast voor Engels bovenbouw
Een van mijn favoriete podcastmakers Nate Dimeo heeft een prachtige podcastaflevering gemaakt na aanleiding van de Pulse Nightclub shooting in Juni 2016. Hij herpubliceert deze elk jaar in juni en elke keer dat ik deze aflevering luister ontroert het me. Het is niet alleen prachtig beeldend verteld maar beschrijft de strijd van de LGBTQI-gemeenschap in Amerika van de afgelopen 80 jaar.
De transcriptie en bijbehorende discussievragen kan je hier vinden.
Filmlessen van Netwerk filmeducatie
Het inzetten van film heeft een positief effect op de acceptatie van seksuele diversiteit blijkt uit meerdere wetenschappelijke studies. In onderzoek van Movisie komt het vertonen van een film in de klas naar voren als de meest populaire methode (naast theatervoorstellingen) om de acceptatie van lesbiennes, homo-mannen, biseksuelen en transgenders te bevorderen. Daarom heeft Netwerk Filmeducatie een aantal filmtips op een rijtje gezet.
Groep 5-8
Hoe weet je dat de jongen verliefd is op de andere jongen? Nou, luister maar eens goed naar de muziek met de Filmkwartier-les rondom In a Heartbeat. Op 10 dec stel je de extra vraag: wat vind je van de personages? Deze LessonUp presentatie kan je hiervoor gebruiken.
Voor de les Frans
Wanneer Laure een nieuwe groep leeftijdsgenootjes ontmoet, stelt ze zich haast instinctief voor als ‘Mickaël’. In de periode dat volgt, groeit de vriendengroep dichter bij elkaar en zet Laure zich steeds meer neer in haar rol als jongen. Hij/zij komt constant tussen twee vuren te staan; wat haar moeder wilt, wat haar vrienden denken, maar wat voelt ze zelf?
Een Wiskundeles voor de bovenbouw over Alan Turing
In deze les van Spinozalens staat de actuele relevantie van iemands gedachtegoed centraal. En wordt de vraag, “Waarom is Alan Turing een held?” beantwoord.
Â
Een geschiedenisles over Frieda Belinfante van F-site
Frieda Belinfante was de eerste vrouwelijke dirigent van Nederland en een verzetsstrijdster in de Tweede Wereldoorlog. Het feit dat zij als openlijke lesbienne door het leven ging en zich daarbij niet bekommerde om maatschappelijke conventies, maakt haar levensverhaal extra bijzonder. F-site, een platform voor meer geschiedenisles over vrouwen, heeft een lesbrief over haar gemaakt.
De podcast “Alle Geschiedenis Ooit” heeft vorig jaar ook een interessante aflevering gemaakt over Frieda Belinfante. Normaliter is deze alleen te beluisteren achter de Podimo betaalmuur. Maar ze hebben deze aflevering speciaal voor ons beschikbaar gemaakt.Â
Â
Lhbt rechten wereldwijd in kaart brengen.Â
Deze lestips komt van Gendi. De leerlingen worden in groepen ingedeeld, waarbij elke groep zich focust op een specifiek continent. Hun taak is om de wetgeving rond homoseksualiteit in verschillende landen binnen dit continent te onderzoeken. Ze verzamelen ook visueel en auditief materiaal ter ondersteuning van hun bevindingen. Tot slot presenteren de groepen hun onderzoeksresultaten aan de klas. Gendi geeft ook 3 tips voor Metropolis afleveringen ter inleiding van de opdracht. Deze afleveringen zijn elk 35 minuten. Heb je daar de tijd niet voor, dan kan deze clip uit de oudejaarsconference van Claudia de Breij uit 2022 aansluiten bij dit thema. In welke landen mag Claudia de Breij dansen met haar vrouw?
Als je niet je leerlingen deze kaart zelf wilt laten maken dan heeft Our World in Data verschillende kaarten die je in de les zou kunnen gebruiken. Zoals de interactieve kaart hieronder.Â
Â
Vragen die je leerlingen kunnen beantwoorden zijn bijvoorbeeld:
- Welke rechten hebben homoseksuelen in (naam land)?Â
- Welke wetten gelden er in (naam land) rond homoseksualiteit?Â
- Kun je een verklaring geven waarom dit zo is in deze landen/dit continent?Â
- Wat vinden jullie hiervan?Â
Lessen over gender voor bij de leeslijst
Beeld en Geluid op school zoekt fragmenten bij boeken op de leeslijst om zo de (keuze voor de) deze boeken dichter bij de leerlingen te brengen. Ze ontwikkelde op basis van de GENDER-lijst van NBD Biblion deze serie boeken met beeld erbij.
Kom in actie tijdens maatschappijleer
In de thema modules van Young Impact vertellen bekende Nederlanders waarom het belangrijk is om in actie te komen. In deze module staat het thema diversiteit centraal. BN’er Thomas van Grinsven legt uit wat diversiteit is en wat dit voor Thomas persoonlijk betekent. De jongeren worden zelf aan het denken gezet wat diversiteit voor hen betekent en hoe zij kunnen bijdragen aan meer acceptatie voor verschillende groepen mensen. Binnen het thema diversiteit wordt gefocust op seksuele oriëntatie en de acceptatie daarvan.
Wat je vrijdag ook doet, laten we in ieder geval voor zorgen dat de jonge LHBTI’ers van dit land zich veilig voelen op onze scholen. Afgelopen September 2021 leerde we dat deze jongeren vaker dan heteroseksuele, cisgender jongeren gepest worden door leerkrachten en ander schoolpersoneel. Dit is het moment om dat recht te zetten.
