Medieval memes

We hebben op www.medievalmemes.org een meme generator gemaakt waarmee je eenvoudig zelf memes kunt maken van middeleeuwse handschriften e?n direct meer te weten kunt komen over de herkomst van zo'n middeleeuws handschrift. Deze handschriften komen uit de collecties van de KB en Huis van het boek.

Memes?

Een meme, uitgesproken als "miem", is een afbeelding met een vaak grappige tekst die breed gedeeld worden op het internet. Het meervoud van meme, is memes. Soms wordt ook de langere term "internetmeme" gebruikt wat de correcte term is voor deze uitingen.

Ee?n van de bekendste memes, zijn deze met Grumpy Cat:

Er wordt nergens centraal bijgehouden hoeveel memes er zijn, maar het is veilig om te stellen dat er honderdenduizenden meme formaten bestaan en meer dan een miljard memes zelf.

In november 2020 leverde de zoekterm "meme" in Google bijvoorbeeld ongeveer 1.930.000.000 (dus bijna 2 miljard) resultaten op. Bij https://knowyourmeme.com/about proberen ze de meest populaire memes te beschrijven.

Hoe maak je een meme?

Met een klein beetje creativiteit en een tooltje om tekst aan een afbeelding toe te voegen.
In theorie zou je dat al met Paint of Photoshop kunnen doen, maar de meeste mensen gebruiken een

app, zoals Mematic, of een online meme generator zoals Imgflip of Kapwing.

Online meme generators zijn websites waar mensen een bekend meme formaat kunnen kiezen, een tekst toevoegen en de meme vervolgens kunnen opslaan of delen. Memes heb je binnen e?e?n minuut gemaakt.

Waarom werken wij als KB aan een meme generator?

Entertainen en informeren middels context. En dat alles voor een doelgroep (15-35 jaar) die doorgaans niet snel door de KB bereikt wordt.

Het is overigens ook geen gekke combinatie want een aantal afbeeldingen uit "onze" middeleeuwse werken worden nu al regelmatig in zogeheten "medieval memes" gebruikt.

Het origineel van bovenstaande populaire meme komt namelijk regelrecht uit onze eigen collectie, kijk maar:

Wat wij nu doen is kwalitatief goede afbeeldingen (en dus niet crappy, pixelerige exemplaren) uit onze collectie delen die direct gememificeerd kunnen worden. Per afbeelding leggen we in tekst en beeld uit wat de herkomst is van deze afbeelding. Context dus.

En daarmee maken we mensen een fractie slimmer en creatiever, precies wat ook onderdeel is van de missie van de KB.

Kan ik met die meme generator van alle miniaturen bij de KB een meme maken?

Nee. Op https://manuscripts.kb.nl/ staan weliswaar enkele tienduizenden afbeeldingen, maar lang niet alle afbeeldingen hebben de potentie om een meme te worden.

Daarom hanteren we een selectie van 15 afbeeldingen die we met de hand hebben gekozen. 10 van deze afbeeldingen komen uit de collectie van de KB, 5 uit de collectie van Huis van het boek, het oudste boekenmuseum ter wereld.

Voor elke afbeelding leggen we, in het Nederlands en het Engels, uit wat de context is en maken een bijbehorende video door een specialist.

Dus... na 15 memes is het klaar?

Nee hoor, iedere 3 maanden schonen we wat afbeeldingen op en voegen we wat nieuwe afbeeldingen toe (inclusief de uitleg).

Waarom de middeleeuwen niet bijvoorbeeld boeken uit andere perioden?

Middeleeuwse handschriften zijn van voor de uitvinding van de drukpers, dus in een tijd dat monniken dag in, dag uit boeken overschreven. Veel van deze middeleeuwse handschriften kenmerken zich door hun rijke versieringen rondom de teksten en in de marges. De middeleeuwen zijn ook een periode vol symboliek waardoor de tekeningen vaak nog meer bijzonder zijn.

Bovendien waren veel van deze afbeeldingen in de middeleeuwen -een tijd waarin maar weinig mensen konden lezen- buitengewoon populair in bv. de kerk. Mensen bleven niet alleen kijken naar de tekeningen in de boeken, maar bleven ze ook aanraken om zo dichtbij hun favoriete heiligen te komen.

Sommige gezichten van populaire heiligen en andere Bijbelse figuren zijn namelijk zo vaak aangeraakt dat hun gezichten en lichamen langzaam zijn uitgegumd. Je zou dus kunnen stellen dat de afbeeldingen van deze populaire figuren de memes van hun tijd waren.

Koningin Sheba (zittend, met een uitgevlakte gezicht) in gesprek met koning Salomo Bron: https://manuscripts.kb.nl/search/simple/BYVANCKB%3Amimi_78d39%3A335v_min

Is het alleen de tool zelf?

Naast www.medievalmemes.org hebben we accounts op de populairste social media waar we zelf ook memes e?n facts over de middeleeuwen delen. Het is geen verkapte RSS feed, dus we reageren op comments, liken memes die vanuit onze meme generator zijn gemaakt, luisteren naar verzoekjes e?n we hebben straks stickers om uit te delen.

Nederlands?

En Engels, later deze week.

Want er bestaan veel meer Engelstalige memes dan Nederlandstalige memes. Vandaar dat we de meme generator niet alleen in het Nederlands, maar dus vooral ook in het Engels aanbieden. Memes doen het intercultureel namelijk ook enorm goed.

Op social media gaan we nog een stapje verder; op Facebook, YouTube, Vimeo en Instagram plaatsen we berichten die Engels + Nederlands zijn, maar op Twitter, TikTok, Reddit en Pinterest zullen we (vanwege het karakter van die social media) in het Engels berichten plaatsen.